MapBox

အခုတေလာ ေဒတာနဲ႕ ပတ္သက္လာရင္ ေျမပံုေတြ အရမ္း ေခတ္ထေနတယ္။ GPS/GIS ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္ေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြ၊ လမ္းညႊန္ေျမပံုေရာင္းတဲ့ ကုမၸဏီေတြေရာ အမ်ားၾကီးပဲ။ ဒါေပမယ့္ GIS ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္၊ ေျမပံုလုပ္တဲ့ ေဆာ့ဝဲလ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ေတာ္ရံုတန္ရံု လူသံုးႏိုင္ဖို႕ ေတာ္ေတာ္မလြယ္ပါဘူး။ ပထဝီဝင္ေတာ္ေတာ္သိဖို႕လိုအပ္တဲ့အျပင္ Computer Programming ပါ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ သံုးတတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အဲဒီ့ေဆာ့ဖ္ဝဲေတြသံုးတဲ့ ဖိုင္ေတြက Shape File လို႕ေခၚတဲ့ သ႑ာန္ျပဖိုင္ေလးေတြ ဒါမွမဟုတ္ KML ဖိုင္ေတြစတဲ့ ပံုမွန္လူေတြ မသံုးတတ္တဲ့ ဖိုင္ေတြမ်ားပါတယ္။ လိုရင္းကေတာ့ သံုးဖို႕ အဆင္မေျပဘူးေပါ့။

ေျမပံုသံုးျဖစ္တာက ေဒတာေတြရဲ႕ တည္ေနရာေတြကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းျမင္ေစခ်င္လို႕ပါ။ ဥပမာဆိုရင္ ငယ္ငယ္တုန္းက ပထဝီမွာ ၾကံပင္ထြက္တဲ့ေနရာကို ျမန္မာျပည္ေျမပံုမွာ အေရာင္ျခယ္ျပတာမ်ိဳး၊ ႏိုင္ငံေတြ နယ္နိမိတ္ကို ကမာၻ ့ေျမပံုေပၚမွာ ဆြဲျပတာမ်ိဳးေပါ့။ ဒီလိုေျမပံုေတြဆိုရင္ ပထဝီမွာ ကၽြန္မတို႕ ၃ တန္းကတည္းက စဆြဲျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ သေဘာတရားက သိျပီးသား။ ဒါေပမဲ့ ကြန္ျပဴတာနဲ႕ လွတပတ ျဖစ္ေအာင္ဆြဲဆိုရင္ေတာ့ ျပႆနာစေတြ႕ေတာ့တာပဲ။ အထူးသျဖင့္ အခုက အင္တာနက္ေခတ္ဆိုေတာ့ ကိုယ့္ေျမပံုေလးေတြကို ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြေပၚတင္ခ်င္တယ္။ ျပီးရင္ ဟိုႏိွပ္ဒီႏိွပ္နဲ႕ ခ်ံဳ ့ခ်ဲ႕ကလည္း ၾကည့္ခ်င္ၾကတယ္။ ကိုယ့္အလို ကိုယ္ျပန္လိုက္ႏိုင္ဖို႕ကို ေတာ္ေတာ္လုပ္ရေတာ့မယ္။

ကၽြန္မလည္း အစကေတာ့ ေျမပံုဖိုင္ေတြအေၾကာင္းလည္း သိပ္မသိ၊ ပထဝီလည္း မပိုင္၊ Programming မွာလည္း ခပ္ခ်ာခ်ာဆိုေတာ့ လူပိန္းတို႕ထံုးစံအတိုင္း GoogleMap ဆီအရင္ေရာက္သြားတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ GoogleMap က လူလည္ၾကီး။ လူေတြကို အျမည္းေကၽြးျပီး ဆန္႕တငင္ငင္ေလးျဖစ္ေအာင္ အရမ္းလုပ္တတ္တာ။ ကိုယ္က ၾကံပင္ေတြရွိတဲ့ေနရာရဲ႕ ေလာင္ဂ်ီက်ဳ၊ လတၱီက်ဳေတြပါတဲ့ Excel ဖိုင္ေလးေတြကို GoogleMap မွာ တင္ေပးလိုက္လို႕ရွိရင္ ေျမပံုေပၚမွာ သူက ျမားေလးေတြေထာက္ျပေပးတယ္။ ေျမပံုကို Terrain လုပ္မလား၊ Satellite လုပ္မလား၊ ျမားကို ဘယ္အေရာင္နဲ႕ေထာက္မလဲ...စသည့္ျဖင့္ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕ စိတ္ၾကိဳက္ဆြဲလို႕ရပါတယ္။ ဒါနဲ႕ကိုယ္က ၾကံပင္ေလးေတြ လိုက္ထည့္လိုက္ထည့္နဲ႕ ျမား  ၁၀၀ လည္း ျပည့္ေရာ ေနာက္ထပ္ ထည္႔လို႕မရေတာ့ဘူး။ ေနာက္ျပီး GoogleMap ကို သံုးျပီး လုပ္ထားတဲ့ေျမပံုကို သူ႕ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ မရဘဲ တစ္ျခား ဝက္ဘ္ဆိုဒ္ေတြမွာ တင္လို႕မရပါဘူး။ တင္မိသြားရင္ တရားအစြဲခံႏိုင္ရတဲ့အျပင္ ေစာေစာက ကိုယ့္ရဲ႕ေဒတာေတြပါ သူ႕အပိုင္ျဖစ္သြားပါတယ္။ တစ္ျခား ေျမပံုလုပ္တဲ့ ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္ေတြကလည္း သံုးတတ္ေအာင္ နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားေလေလ ပိုပိုခက္သြားေလျဖစ္ေတာ့တာပဲ။

ဒါနဲ႕ ဇြန္လတုန္းက ဒီမွာ ကမာၻ ့စီးပြားေရးဖိုရမ္ရွိေတာ့ အဲဒီတုန္းက လာတဲ့ လူငယ္ကမာၻ႕ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္နဲ႕ စကားလက္ဆံုေျပာျဖစ္ေတာ့ သူက MapBox ဆိုတဲ့ ကုမၸဏီက ထုတ္တဲ့ TileMill ဆိုတဲ့ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္ကို သံုးၾကည့္ဖို႕ ညႊန္းတာနဲ႕ သံုးၾကည့္လိုက္ အရမ္းၾကိဳက္သြားတယ္။ အဓိကၾကိဳက္ရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက
၁) TileMill က အလကားသံုးလို႕ရတယ္။ အလကားရတဲ့ေဆာ့ဖ္ဝဲလ္ (အထူးသျဖင့္ အရမ္းလည္းေကာင္းတဲ့) ကို မၾကိဳက္တဲ့သူ ဘယ္သူရွိလဲ။
၂) GoogleMap ေလာက္နီးနီး သံုးရတာ လြယ္ကူတယ္။ သူက GUI နည္းနည္း၊ Coding နည္းနည္းဆိုေတာ့ Programming အေျခခံေလာက္ပဲသိတဲ့ ကၽြန္မတို႕လိုလူ ေတြ သံုးလို႕အဆင္ေျပတယ္။ ကိုယ့္ Excel CSV ဖိုင္မွာ ေလာင္ဂ်ီက်ဳ၊ လတၱီက်ဳ တို႕ပါရင္ရျပီ။
၃) GoogleMap လို ေနာက္ေၾကာင္း မရွဳပ္ဘူး။ သူက Openstreetmap ကို အေျခခံျပီး သံုးတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘယ္သူမဆို ၾကိဳက္သေလာက္ သံုးလို႕ရပါတယ္။
၄) TileMill မွာ Instruction ေတြ ဥပမာေတြ တစ္ခါတည္းပါတယ္။ အြန္လိုင္းမွာ လည့္ပတ္လိုက္ရွာေနစရာမလိုဘူး။

TileMill သံုးပံုသံုးနည္းေတြကို ေနာက္ၾကံဳမွပဲ ထပ္ေျပာေတာ့မယ္။  အေပၚမွာေတာ့ ကၽြန္မ WHO က dataset ကို ေဒါင္းျပီး စမ္းလုပ္ၾကည့္ထားတဲ့ ေျမပံုေလးကို တြဲတင္ေပးလိုက္ပါတယ္။