၁၉၇၃ ခုႏွစ္တုန္းက ကာလီဖိုးနီးယားျပည္နယ္ ဘာကလီ တကၠသိုလ္ (University of California - Berkeley) က အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံလို႕ဆိုျပီး တရားအစြဲခံခဲ့ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းက အမ်ိဳးသားေက်ာင္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြရဲ႕ ၄၄ % ကို ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ေပးျပီး အမ်ိဳးသမီးေတြ အတြက္ေတာ့ ေက်ာင္းေလွ်ာက္တဲ့သူေတြရဲ႕ ၃၅ % ကို သာ ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ ေပးခဲ့လိုက္လို႕ပါတဲ့။
အဲဒီျဖစ္စဥ္ကို ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာလိုက္ေတာ့ ထူးျခားထားတစ္ခု သြားေတြ႕ပါတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းက ဌာနအားလံုးကို ျခံဳၾကည့္လိုက္လို႕ရွိရင္ အမ်ိဳးသမီးေက်ာင္းဝင္ခြင့္ႏႈန္းက နည္းေပမယ့္ ဘြဲ႕လြန္ေက်ာင္းရဲ႕ ဌာနတစ္ခုခ်င္းစီအတြက္က်ေတာ့ အမ်ိဳးသမီး ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ႏႈန္းေတြက ျမင့္ေနပါတယ္။
ဒီျဖစ္စဥ္ကို Simpson's Paradox လို႕ေခၚပါတယ္။ လူဦးေရအားလံုးအတြက္ ျခံဳငံုျပီး ျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနတစ္ခုဟာ လူဦးေရအုပ္စု တစ္ခုခ်င္းစီမွာ ၾကည့္လိုက္လို႕ရွိရင္ေတာ့ အေျခအေနက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္သြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီတကၠသိုလ္မွာ ျဖစ္သြားတာကေတာ့ ဌာနတစ္ခုခ်င္းစီက တစ္ခုနဲ႕တစ္ခု ေလွ်ာက္လို႕လြယ္ကူတာခ်င္း မတူပါဘူး။ ခက္တဲ့ ဌာနရွိသလို လြယ္တဲ့ ဌာနရွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲ ခက္ခက္လြယ္လြယ္ ဌာနတစ္ခုခ်င္းစီမွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ ေပးတဲ့ႏႈန္းက ပိုမ်ားပါတယ္။ ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြက လြယ္တဲ့ေနရာမွာ မေလွ်ာက္ဘဲ ခက္တဲ့ ေနရာမွာခ်ည္း သြားေလွ်ာက္ေတာ့ အားလံုးျခံဳၾကည့္လိုက္လို႕ရွိရင္ ေက်ာင္းဝင္ခြင့္ရတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအေရအတြက္နဲ႔ ႏႈန္း က အရမ္းနည္းသြားပါတယ္။ ကိုပုရိသေတြကေတာ့ လူလည္ေတြေလ။ သူတို႕က ခက္တဲ့ဌာနေတြကို ေရွာင္ျပီး လြယ္တဲ့ဌာနေတြခ်ည္း ဝင္ခြင့္ေလွ်ာက္သြားေတာ့ စုစုေပါင္းေက်ာင္းဝင္ခြင့္ရတဲ့ အမ်ိဳးသားအေရအတြက္နဲ႕ ႏႈန္းက မ်ားသြားေတာ့တာေပါ့။
ဒီျဖစ္စဥ္ အေၾကာင္းကို ပိုသိခ်င္ရင္ေတာ့ အေပၚကပံုေလးကေနတစ္ဆင့္ သူ႕ဝက္ဆိုဒ္ကို သြားၾကည့္သင့္ပါတယ္။ သူ႕ဆီမွာ နံပါတ္ေလးေတြနဲ႕ ကစားလို႕ရေတာ့ ပိုနားလည္လြယ္ပါလိမ့္မယ္။
No comments:
Post a Comment